'Ik wilde als Denker des Vaderlands in publieke debatten verschillende posities duidelijk
maken en vervolgens onzeker maken wat zeker leek.'
Koning van Utopia
Tegendenken
Zonder vrienden geen filosofie
De utopie van de vrije markt
Hans Achterhuis
Hans Achterhuis werd in 2011 benoemd tot eerste Denker des Vaderlands vanwege zijn nauwgezette analyses van maatschappelijke vraagstukken. In zijn denken, dat hij zelf karakteriseert als ‘tegendenken’, dient de filosofie als kader voor het kritisch doorlichten van actuele problemen.
Biografie
Hans Achterhuis (1942) promoveerde, na zijn studies filosofie en theologie, op Albert Camus. Hij bekleedde functies aan onder andere de Universiteit van Amsterdam, Wageningen, Berkeley en aan de Universiteit Twente, waar hij emeritus hoogleraar Wijsbegeerte is. Het werk van Achterhuis is meermaals onderscheiden. Voor zijn boeken De utopie van de vrije markt en Met alle geweld, zijn magnum opus, ontving hij de Socratesbeker. Zelf ontving Achterhuis in 2003 de Pierre Bayle Prijs voor maatschappijkritiek en werd hij bij zijn emiraat in 2007 benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. In 2011 volgde de tweejarige benoeming tot Denker des Vaderlands.
Tegendenken
Achterhuis wilde als Denker des Vaderlands geen dagsluiter zijn die zich hals over kop in allerlei debatten stort. Alleen vanuit een weldoordachte positie kan verdieping worden aangebracht in maatschappelijke discussies. In deze publieke debatten wilde Achterhuis ‘verschillende posities duidelijk maken en vervolgens onzeker maken wat zeker leek’. Met deze manier van tegendenken herroept Achterhuis oude, verstarde posities en biedt hij verassende, nieuwe perspectieven. Dezelfde eigengereide actualiteitsanalyse hanteert Achterhuis in zijn werk dat zich op het gebied van de sociale filosofie bevindt en zich richt op thema’s als utopie, geweld, schaarste, technologie, ontwikkelingshulp en welzijnswerk.