Denker des Vaderlands

Gerenommeerd denker

De eretitel Denker des Vaderlands is een initiatief van Stichting Maand van de Filosofie in samenwerking met Filosofie Magazine en het dagblad Trouw. Sinds 2011 wordt de titel elke twee jaar verleend aan een gerenommeerd denker. De Denker wordt gekozen en aangesteld door een groep journalisten en vakgenoten. De feestelijke inhuldiging van de nieuwe Denker luidt de Maand van de Filosofie (april) in.

Functieomschrijving

Dat er geen officiële taakomschrijving voor de Denker des Vaderlands bestaat, is te zien aan de verschillende invullingen die oud-Denkers aan het denkerschap hebben gegeven.

• Hans Achterhuis, de eerste Denker des Vaderlands, vervulde de erefunctie als kritisch ‘tegendenker’.
• Zijn opvolger René Gude richtte zich daarentegen op constructief ‘meedenken’
• terwijl Marli Huijer als ‘tussendenker’ weer een andere richting insloeg.
• René ten Bos zag het als taak van de filosoof om niet met de ‘morele hakbijl’ klaar te staan, maar juist ‘om met paradoxen om te gaan’.
• Daan Roovers, heeft vooral het 'publieke denken' centraal gesteld, het 'samendenken'.
• De nieuwe Denker des Vaderlands, Paul van Tongeren, vat zijn taak op als 'nadenken': afstand nemen en met behulp van voor-denkers aandacht vragen voor wat vanzelfsprekend lijkt maar het niet is.

De liefde voor de filosofie

Toch hebben alle Denkers iets gemeen. Als filosofische zwaargewichten bezitten zij allen de kwaliteit zich vanuit een weldoordachte positie te engageren met de actualiteit en de hectiek van het nieuws in een groter verband te plaatsen. Op die manier verdiepen zij niet alleen de actualiteit en het publieke debat, maar maken zij de filosofie ook aantrekkelijk voor een breed publiek. Zij brengen, in de woorden van Marli Huijer, de liefde voor de filosofie over.