Artikelen
Lees hier actuele achtergrondartikelen, interviews en columns over de uitgaven van ons filosofiefonds en leer de mensen achter onze boeken kennen.
De relevantie van Claude Lefort
Artikel
01/07
Lefort is een classic zoals ook Machiavelli, Marx, Arendt, Schmitt en Rawls dat zijn. De bestaande Nederlandse vertaling van Leforts 'Het democratisch tekort' was niet alleen allang niet meer te krijgen, maar miste ook een aantal belangrijke teksten die wèl opgenomen zijn in 'Wat is politiek?'. En dat alles overtuigend vertaald naar helder Nederlands waarin het Franse origineel net genoeg doorschijnt om de aandacht vast te houden.Lefort is een classic zoals ook Machiavelli, Marx, Arendt, Schmitt en Rawls d...
Lees meer
De cerberus van de democratie
Jabik Veenbaas over Jürgen Habermas
Artikel
16/05
Jürgen Habermas' klassieke werk De structuurverandering van het publieke domein uit 1962 verscheen in 2015 voor het eerst in Nederlandse vertaling. Vertaler Jabik Veenbaas gaat in op dit werk, dat een sleutelpositie inneemt in het oeuvre van de Duitse filosoof. Ruim zestig jaar na de eerste publicatie blijkt het boek nog niets aan relevantie te hebben ingeboet.Jürgen Habermas' klassieke werk De structuurverandering van het publieke dome...
Lees meer
Manifest ‘Wij zijn allemaal migranten’
Artikel
29/03
Denker des Vaderlands Marli Huijer en filosoof Martin van Hees zijn initiatiefnemers van het manifest ‘Wij zijn allemaal migranten. Een pleidooi voor Europese openheid’, dat aan de vooravond van de Maand van de Filosofie 2016 werd gepubliceerd en ondertekend werd door meer dan 150 Nederlandse filosofen, wetenschappers en kunstenaars. Huijer en Van Hees schreven een uitgebreider versie voor het e-book dat u via deze site kunt downloaden.Denker des Vaderlands Marli Huijer en filosoof Martin van Hees zijn initiatie...
Lees meer
Digitale media: een zegen of een vloek?
Artikel
04/11
Rechtsfilosoof Thomas Mertens recenseert 'Ethiek van de digitale media' van Marcel Becker en concludeert: de digitale revolutie roept allerlei morele vragen op waarop nodig een antwoord nodig is, en Becker levert daartoe de eerste handvatten.Rechtsfilosoof Thomas Mertens recenseert 'Ethiek van de digitale media' van M...
Lees meer
Over de verborgen wijsheid van het plassen
Artikel
15/10
In de onlangs verschenen essaybundel Profanaties betoogt Giorgio Agamben dat in onze geseculariseerde samenleving meer dan ooit heiligschennis nodig is. Dirk De Schutter analyseert het denken van de Italiaanse filosoof: 'een vergeten moment uit het dagelijks leven, zoals de plaspauze, wijst de richting aan naar een mogelijke vernieuwing van het mens-zijn'.
In de onlangs verschenen essaybundel Profanaties betoogt Giorgio Agamben dat ...
Lees meer
Voorpublicatie nieuwe boek Peter Sloterdijk
Artikel
17/06
Het nieuwe boek van Peter Sloterdijk, ‘de meest beroemde, beruchte, barokke, buitenissige, bizarre, begeesterde cultuurfilosoof van Duitsland’ (Trouw). Hans Achterhuis gaf De verschrikkelijke kinderen van de nieuwe tijd 4 sterren in de Volkskrant: ‘Met schitterende voorbeelden lardeert Sloterdijk zijn cultuurpessimistische beschouwingen’. Lees hier een voorproefje.Het nieuwe boek van Peter Sloterdijk, ‘de meest beroemde, beruchte, barokke, ...
Lees meer
René ten Bos over Marcel Mauss' Essay over de gift
Artikel
19/05
'Pas geleden verscheen bij Uitgeverij Boom de vertaling van Essay sur le don: 'Essay over de gift' van de Franse etnoloog Marcel Mauss (1872-1950). Zelden zal een dun boek – iets meer dan negentig bladzijden, ook al komen er bijna zeventig bladzijden aan voetnoten bij – zo’n grote invloed hebben gehad.' René ten Bos legt uit waarom Essay over de gift nog steeds actueel is.'Pas geleden verscheen bij Uitgeverij Boom de vertaling van Essay sur le don:...
Lees meer
Fairtradeweek: Kun je een betere wereld kopen?
Artikel
01/05
De eerste week van mei is de internationale fairtrade-week. Gaat het in die week om de verantwoordelijkheid van de individuele consument, of is fairtrade eigenlijk een publiek probleem? Wouter Mensink, auteur van 'Kun je een betere wereld kopen?', betoogt dat fairtrade een collectief probleem is, dat een publieke discussie vereist.De eerste week van mei is de internationale fairtrade-week. Gaat het in die w...
Lees meer
Gesprek met een wonderfilosoof
Artikel
08/04
'Wonderen doen ertoe, nu meer dan ooit', zegt de Amerikaans-Nederlandse denker Hent de Vries in zijn nieuwe boek 'Kleine filosofie van het wonder'. RKK-redacteur Christian van der Heijden sprak met hem over wonderen.'Wonderen doen ertoe, nu meer dan ooit', zegt de Amerikaans-Nederlandse denke...
Lees meer
Lessen van Lessing, Nathan de Wijze
Artikel
02/04
Het toneelstuk Nathan de Wijze van de Duitse schrijver Gotthold Ephraim Lessing (1729-1781) is een klassieke tekst uit de Verlichting, maar gaat over een problematiek die actueler is dan ooit. Bijna dagelijks wordt het nieuws beheerst door uitingen en daden van religieus fanatisme, antisemitisme en groepsdenken, zaken die Lessing in Nathan de Wijze op scherpzinnige wijze aan de kaak stelt en probeert te overwinnen door een universele manier van denken en een pleidooi voor menselijkheid. Wat kunnen we leren van Lessing? Vertaler Jaap van Vredendaal zet drie lessen van Lessing op een rij.Het toneelstuk Nathan de Wijze van de Duitse schrijver Gotthold Ephraim Lessi...
Lees meer
Voorpublicatie Kleine filosofie van het wonder
Artikel
24/02
De wonderen zijn de wereld nog niet uit. In Kleine filosofie van het wonder laat Hent de Vries zien dat de eeuwenoude traditie van wonderdenkers en wonderdoeners verrassend actueel is. Wonderen lijken niet alleen iets te betekenen voor religieuze fanatici, maar benoemen een realiteit of irrealiteit die ons allen hier en nu steeds meer aangaat. Lees hier een voorpublicatie.De wonderen zijn de wereld nog niet uit. In Kleine filosofie van het wonder l...
Lees meer
Transgressie of transformatie? Toelichting van het begrip eros door Ad Verbrugge
Artikel
11/02
Ad Verbrugge stelt in Staat van verwarring de vraag naar de liefde in de context van onze postmoderne virtuele consumptiecultuur. Daarin is ‘seksuele vrijheid’ een feit en is pornografie een online consumptieartikel geworden. Verbrugge betoogt dat binnen deze context het erotische zich in een nieuwe zin aan ons opdringt. In dit artikel licht hij zijn gebruik van het begrip ‘eros’ toe.Ad Verbrugge stelt in Staat van verwarring de vraag naar de liefde in de cont...
Lees meer
'Een verzameling schone uitspraken is meer waard dan een hoop schatten.'
Artikel
23/01
Voor '3000 jaar denkers over onderwijs' verzamelde Henk Sissing uitspraken die door de eeuwen heen zijn gedaan door meer dan 350 filosofen, pedagogen, leraren en onderwijskundigen van over de hele wereld. Opvallend is de onverminderde actualiteitswaarde van de uitspraken. Lees hier een fragment uit de inleiding door samensteller Henk Sissing.Voor '3000 jaar denkers over onderwijs' verzamelde Henk Sissing uitspraken di...
Lees meer
Big History, een nieuw schoolvak en een nieuwe lesmethode
Artikel
21/01
13,8 miljard jaar geschiedenis, van de oerknal tot het hier en nu. Dat is Big History, een nieuw schoolvak in Nederland voor het voortgezet onderwijs en het HBO. Het is het eerste schoolvak dat de leerlingen leert interdisciplinair te denken en vakken te verbinden die in het traditionele curriculum los van elkaar staan. In april verschijnt de eerste Nederlandstalige lesmethode Big History.13,8 miljard jaar geschiedenis, van de oerknal tot het hier en nu. Dat is Big...
Lees meer
Column René ten Bos: Bernard Mandeville
Artikel
06/01
Bernard Mandeville (1670-1733) wordt algemeen gezien als één van de grondleggers van het liberalisme. Van hem is de theorie afkomstig dat individuele zondigheid vaak leidt tot goede uitkomsten. Deze theorie, die hij voor het eerst uiteenzette in The Grumbling Hive, or Knaves Turn’d Honest (1705), boezemde zijn tijdgenoten afkeer in. Later zouden tal van denkers – van communist tot liberaal – Mandeville juist omhelzen als een denker met groot psychologisch inzicht. In Das Kapital omschrijft Marx hem als ‘een eerlijk man en heldere geest’.Bernard Mandeville (1670-1733) wordt algemeen gezien als één van de grondlegg...
Lees meer
‘We moeten ons denken in water onderdompelen’
Artikel
02/01
René ten Bos maakt zich zorgen. Beseffen mensen wel dat een verstandige omgang met water van levensbelang is? Bestaat er nog verwondering over ons drinkwater? Waarom hebben we de kwestie water zo lang genegeerd? En waarom is het nu zo actueel? Ten Bos wil mensen anders over water laten nadenken. Hij wil ons laten begrijpen wat water ook kan zijn en stelt voor water te zien als een partner in ons denken.René ten Bos maakt zich zorgen. Beseffen mensen wel dat een verstandige omgan...
Lees meer
'Wat is de mens?' Kants Pragmatische antropologie uitgelegd
Artikel
16/12
Kants drie Kritieken behoren tot de beroemdste werken uit de filosofische canon. Met zijn antwoorden op de vragen 'Wat kan ik weten?'; 'Wat moet ik doen?' en 'Waarop mag ik hopen?' zette Kant een nieuwe standaard op het gebied van kentheorie, ethiek en esthetica. Volgens vertaler Willem Visser zijn de drie Kritieken echter slechts een inleiding op Kants filosofische hoofdvraag: ‘Wat is de mens?’ Deze vraag wordt beantwoord in Kants laatste boek: de Pragmatische antropologie.Kants drie Kritieken behoren tot de beroemdste werken uit de filosofische can...
Lees meer
Neoliberalisme, een politieke fictie. Interview met auteur Mark van de Velde
Artikel
09/12
Dit najaar verscheen bij Uitgeverij Boom het boekje 'Neoliberalisme: een politieke fictie'. In dit boek betogen Martin van Hees, Patrick van Schie, Mark van de Velde dat het neoliberalisme zoals we dat tegenkomen in de media feitelijk helemaal niet bestaat,. In dit interview spreekt Mark van de Velde over het boek.Dit najaar verscheen bij Uitgeverij Boom het boekje 'Neoliberalisme: een poli...
Lees meer
'De betekenis van het leven geef je zelf.' Interview met Erik Pool
Artikel
03/12
In het najaar van 2014 verscheen Aanwijzingen voor het goede leven, over levenskunst en de zoektocht naar zin. Het is een boek waarin theoretische filosofie, praktische filosofie, persoonlijke visie en tijdsportretten elkaar afwisselen. Een boek dat wil laten zien hoe levenskunst in deze tijd van verwarring een oplossing kan bieden. In dit interview vertelt auteur Erik Pool over zijn boek: 'De grootste uitdaging van deze tijd is te leren leven met vragen in plaats van antwoorden.'In het najaar van 2014 verscheen Aanwijzingen voor het goede leven, over leve...
Lees meer
Jos Kessels: School je geest!
Artikel
07/11
Zaaltjes langs de snelweg, boardrooms, afgelegen vergaderzaaltjes: als een moderne Socrates trekt Jos Kessels de markt op en laat mensen echte gesprekken voeren met elkaar. In zijn nieuwe boek 'Scholing van de geest' gaat hij op de persoonlijke tour: ‘Wat je predikt, moet je zelf ook uitvoeren’.Zaaltjes langs de snelweg, boardrooms, afgelegen vergaderzaaltjes: als een mo...
Lees meer
Joseph Evers over financieel-economisch herstel
Artikel
03/11
Over de crisis zijn inmiddels veel boeken verschenen. Ze laten de lezer achter in verbijstering, maar bieden weinig uitzicht op herstel. Dat laatste is precies wel de focus van Joseph J.M. Evers in deze kleine handleiding, die gaat over het financiële stelsel, het frustrerende woud van wettelijke regelingen en het politieke bedrijf. Waarom deze kleine handleiding?Over de crisis zijn inmiddels veel boeken verschenen. Ze laten de lezer achte...
Lees meer
Waarom hechten we zo aan gelijke inkomens?
Artikel
29/10
Deze week verscheen de bundel Loonfatsoen, onder redactie van Margo Trappenburg, Wout Scholten en Thijs Jansen. In het boek gaan de schrijvers na hoe mensen in verschillende beroepen aankijken tegen het bedrag dat ze verdienen. Op basis daarvan pleiten ze voor beperkte verschillen in de salarissen. Dat mensen daar zo’n belang aan hechten, komt volgens Maarten van den Heuvel omdat onze hersenen werken als vergelijkingsmachines. Dit licht hij uitgebreid toe in zijn boek Vrijheid, gelijkheid, broederschap. Oude waarden in nieuwe tijden.Deze week verscheen de bundel Loonfatsoen, onder redactie van Margo Trappenbu...
Lees meer
Encyclopedie van de misvattingen
Artikel
22/10
Hans van Maanen verzamelde voor de wetenschapsbijlage van Het Parool allerlei wijdverbreide misvattingen. In 1990 werden deze misvattingen voor het eerst gebundeld en in 2019 verscheen een herziene editie van zijn Encyclopedie van de misvattingen. In dit artikel vertelt Van Maanen over zijn favoriete misvatting uit het boek.Hans van Maanen verzamelde voor de wetenschapsbijlage van Het Parool allerlei...
Lees meer
Nieuwe Nederlandstalige inleiding in de ethiek
Artikel
10/09
Recent verscheen het Basisboek ethiek, een unieke en zeer complete inleiding in de wijsgerige ethiek, onder redactie van Martin van Hees, Thomas Nys en Ingrid Robeyns. De drie redacteuren vertellen over de uitzonderlijkheid van deze inleiding. 'Ethiek gaat over de centrale vragen van het leven.'Recent verscheen het Basisboek ethiek, een unieke en zeer complete inleiding ...
Lees meer
Corporaties moeten weer waarde toevoegen
Artikel
02/09
De maatschappelijk verankerde woningcorporatie gold lange tijd als het bewijs dat ons land bepaalde vraagstukken ook redelijk kan oplossen zonder de overheid erbij te betrekken. Burgerparticipatie werd belangrijker gevonden dan overheidsparticipatie. Een dergelijke positie is alleen te handhaven als er aan de ‘legitimering’ van de woningcorporatie niet getornd wordt, en precies dat schuilt volgens René ten Bos de moeilijkheid. De maatschappelijk verankerde woningcorporatie gold lange tijd als het bewijs...
Lees meer