De NSB

Het langverwachte tweede deel in de trilogie over de NSB, met veel onbekende feiten uit buitenlandse en binnenlandse archieven, en nieuwe inzichten die het bestaande beeld van de NSB grondig bijstellen. 

De naam ‘NSB’ is een synoniem voor ‘landverraad’. Op basis van diepgravend onderzoek beschrijven Edwin Klijn en Robin te Slaa hoe de NSB in de periode tussen 1936 en de Duitse inval op 10 mei 1940 verder radicaliseerde. Zij ontwikkelde zich tot een voorhoedepartij van nationaalsocialistische revolutionairen. 

Het verhaal van Mussert: de leider van de NSB

Al vanaf 1936 bestond er een wijdvertakt netwerk van contacten tussen NSB’ers en Duitse autoriteiten. Mussert en zijn volgelingen aanvaardden steeds meer de nazistische rassenleer en het bijbehorende antisemitisme. De NSB-leider trachtte Hitler en Mussolini te interesseren voor zijn plan om alle Europese Joden te deporteren. Een invloedrijke, op de SS geënte stroming binnen de beweging propageerde antichristelijke, heidense denkbeelden. Rost van Tonningen en anderen probeerden Mussert over te halen een staatsgreep te plegen. In het diepste geheim drong de NSB-leider er bij de nazi’s op aan hem te installeren als leider van een Groot-Nederlands Rijk dat van Joden en Walen was gezuiverd. 

Het derde deel van de trilogie, zal gaan over de NSB tijdens de bezetting.

Gezien in de media over het eerste deel, De NSB. Ontstaan en opkomst van de Nationaal Socialistische Beweging, 1931-1935:

'Te Slaa en Klijn hebben prachtig wetenschappelijk werk geleverd, elk document omgekeerd en bekeken, en brengen veel nuances aan in onze kijk op de NSB. Dit boek gaat over de ontstaansgeschiedenis, ik kijk uit naar het volgende deel.'

– Geert Mak (Boekenweekmagazine 2013).

'Uitputtend archiefonderzoek heeft heel veel nieuw materiaal aan het licht gebracht en ook de figuur van Mussert meer contour gegeven. Ook na 900 bladzijden blijft de nieuwsgierigheid naar de wederwaardigheden van de NSB in de jaren na 1935 bestaan.'

– Juryrapport van de Libris Geschiedenis Prijs 2010

'De auteurs zijn er voortreffelijk in geslaagd om de NSB een gezicht te geven in de context van haar eigen tijd.'
★★★★★ –  Anet Bleich (De Volkskrant)

'De auteurs van De NSB hebben hun onderwerp tot op de bodem uitgespit en in dat opzicht de definitieve geschiedenis geschreven van de NSB in haar beginfase. (…) Hun studie is niet alleen een historiografische prestatie van formaat, maar biedt ook een leerzame inleiding tot het psychogram van de politieke rancunebeweging.'

 – Ronald Havenaar (Boek van de week in NRC Handelsblad) 

Edwin Klijn is manager van Netwerk Oorlogsbronnen. Van 2009 tot 2011 was hij projectmanager van het Historische Kranten-project van de Koninklijke Bibliotheek. Daarvoor was hij betrokken bij verschillende digitaliseringsprojecten. 

Robin te Slaa is gespecialiseerd in de nieuwste geschiedenis. Tussen 1999 en 2012 was hij in verschillende functies werkzaam voor het Nationaal Archief. Hij heeft sinds 2012 een eigen onderzoeksbureau. Ook publiceerde hij in kranten, tijdschriften en boeken met name over de oorlog, het fascisme en de NSB. Bij Boom uitgevers Amsterdam verschenen in 2012 Is Wilders een fascist? en in het voorjaar van 2017 Wat is fascisme?