Ethiek
Essay over het bewustzijn van het kwaad
Ethische vraagstukken bepalen meer dan ooit de koers van het politieke en wetenschappelijke debat. Alain Badiou vaagt de gemakzuchtige aannames weg die achter deze ethische trend schuilgaan. Hij hekelt de verschijningsvormen van de ‘ethische ideologie’: de doctrine van de mensenrechten, de ‘humanitaire inmenging’, het slachtofferisme, het cultureel relativisme. Hij betoogt met kracht van argumenten dat een ethiek die uitgaat van een universeel Subject en een evident Kwaad een weerzinwekkende vorm van ‘westerse’ zelfingenomenheid legitimeert.
Behalve een pamflet tegen de heersende ethische doctrine is De ethiek ook een schets van een alternatieve opvatting van het ethische – een ethiek van ‘trouw’ aan ‘waarheden’ (in politiek, kunst, wetenschap of liefde). Badiou pleit voor een bijzondere vorm van universalisme, die vasthoudt aan de idee van het Goede als horizon van de oordeelsvorming en zich verzet tegen het nihilisme van het absolute Kwaad. Het Kwaad – als terreur, verraad of rampzaligheid – kan volgens hem alleen vanuit het streven naar het Goede worden bepaald.
De ethiek is een aanstekelijke denkoefening waarin filosofische vindingrijkheid en politiek engagement elkaar voortdurend aanjagen. Badious werk komt als geroepen om de filosofie te bevrijden uit de impasse van het postmoderne anything goes en om antwoorden te helpen vinden op de politieke vragen van onze tijd.
"Met de vertaling van De ethiek van Alain Badiou is nu een belangrijk en controversieel denker voor Nederland toegankelijk. Badiou pleit tegen de mensenrechten, maar voor de mens.
Of het nu om links of rechts gaat, mensenrechten worden door beide kampen gevierd als nieuw ideaal. Rechts kan een land binnenvallen 'vanuit humanitaire motieven' onder verwijzing naar 'de mensenrechten die worden geschonden'. Zelfs als links een dergelijke inval afwijst, gebeurt dat vaak vanuit een sterke verbondenheid met diezelfde mensenrechten: is het land wel binnengevallen vanwege die rechten, is hun vraag, of gaat het om machtspolitiek of gewoon olie? En worden door een dergelijke inval die gepaard gaat met zoveel collateral damage - lees: mensenlevens - de mensenrechten niet eerder geschonden dan verdedigd?
Het vergt moed om in een dergelijke eensgezindheid de ideologie van de mensrechten op de korrel te nemen. Want, zegt de Franse filosoof Alain Badiou, 'de kracht van deze doctrine is op het eerste gezicht de evidentie ervan.' Toch is er onder filosofen een groeiend aantal dat kritiek levert. Badiou, een van de meest uitgesproken critici, was in Nederland alleen bekend in kleine kring. De vertaling van zijn meest toegankelijke en bondige werk, De ethiek. Essay over het besef van het kwaad, is een belangrijke gebeurtenis omdat zijn werk nu ook wordt ontsloten in het Nederlands." - Filosofie Magazine April 2005
"Tegenover de heersende mode van anti- en post-filosofieën, staat De ethiek voor de terugkeer naar een complete filosofie, die met donderend geweld inslaat in het moeras van postmodernistische sofismen en platitudes... Een boek dat zich verzet tegen het diepste wezen van politiek-correcte, ‘radicale’ intellectuelen, dat de basis van hun levenswijze ondermijnt!" - Slavoj Zizek
"Eén van de krachtigste stemmen in de hedendaagse Franse filosofie." - Peter Hallward
