De verlichting als kraamkamer
Over het tijdperk en zijn betekenis voor het heden
Waarom wordt er altijd weer teruggegrepen op de Verlichting wanneer we het hebben over de kernwaarden van onze cultuur? In De Verlichting als kraamkamer geeft Jabik Veenbaas een toegankelijk antwoord op die vraag. Hij plaatst veertien spraakmakende verlichtingsdenkers in hun historische context en onderzoekt ze op hun betekenis voor het heden. Daarbij komen actuele thema's aan de orde, zoals de onttovering van de wereld, het debat over de mensenrechten en de emancipatie van de vrouw.
Veenbaas haalt de grote clichés over het tijdperk krachtig onderuit. Zo laat hij zien dat de Verlichting niet het tijdperk was dat de menselijke rede verheerlijkte, maar juist een periode waarin deze werd onttroond. Ook toont hij de angst van de achttiende eeuw voor de ethische en spirituele leegte: een angst die wij hebben geërfd. * oorspronkelijke visie op de Verlichting en haar doorwerking * auteur is een Nederlandse filosoof en Kantvertaler * actuele thema's als onttovering van de wereld, mensenrechten, vrouwenemancipatie * haalt clichés over het tijdperk onderuit
Wie beducht is voor het taalvermogen van diepe denkers wordt door Veenbaas van zijn angsten bevrijd. Hij schraapt alle korstlagen van hun teksten, brengt de figuren tot leven, zet ze in hun context, kruidt de portretten met anekdoten en vertaalt hun gedachten. Niet helemaal zoals hij het ons aan een cafétafeltje zou vertellen, maar toch zonder geheimtaal. Wat levert het op? Inzicht. Begrip.
- Het belang van Limburg
'Waar staat de Verlichting voor? Wie nieuwsgierig is, zou het boek van Veenbaas moeten aanschaffen: het biedt een mooi overzicht en is voor niet-kenners prima toegankelijk.'
- Tjerk de Reus in Friesch Dagblad
'Filosoof, dichter en vertaler Jabik Veenbaas stoft de turbulente periode van de Verlichting flink af [...]. De Verlichting heeft ons geen eenduidig antwoord gegeven op existentiële vragen - vragen waarmee we vroeger bij God terecht konden, stelt Veenbaas in fraaie hoofdstukken.'
- VPRO gids
'Toegankelijkheid en aanstekelijkheid kenmerken Veenbaas' aanpak en stijl. Keer op keer bewijst hij dat de Verlichting niet het tijdperk was waarin de rede op een voetstuk werd geplaatst, zoals het clichébeeld wil [...] Veenbaas plaatst overtuigende kritische kanttekeningen bij de opvatting van de alom bewierookte Jonathan Israel dat Spinoza de weg naar de radicale Verlichting plaveide.'
- Hans van der Heijde in Leeuwarder Courant
'Dit boek vormt een tegengif voor wie nu onverschillig omgaat met rechten en vrijheden die werden afgedwongen door moedige mensen.'
- Mathias de Clerq in De Morgen
'Stimulerende lectuur, omdat Veenbaas bestaande ideeën over Verlichtingsdenkers voortdurend ter discussie stelt. [...] De auteur beheerst bovendien de kunst om ook de minder goed ingevoerde lezers mee te nemen in zijn betogen.'
- Paul van der Steen in Trouw
'Het is een verhelderend boek, vol curieuze details en prikkelende beweringen. Veenbaas, vertaler van de belangrijkste werken van Immanuel Kant, heeft het boek met kennis en vreugde geschreven. Dat blijkt op elke pagina.'
- Nederlands Dagblad
'Het is knap hoe Veenbaas de hoofdstukken [...] in nauwe samenhang met elkaar brengt, terwijl je ze toch los van elkaar kunt lezen. Dat is zelfs een wonder van verteltechniek te noemen.' Boekhandel Atheneum
Lees de recensie.
De Verlichting als kraamkamer in de media
Carel Peeters wijdde een artikel aan de Verlichting als kraamkamer in Vrij Nederland.
Lees het artikel.
