Cultuurverandering: mythe of realiteit?
Praktijken, verhalen en reflecties
In veel organisaties is men zich bewust van de noodzaak alert te blijven en waar nodig te veranderen. De ervaringen over cultuurveranderingen verschillen echter sterk. Soms is er zelfs sprake van cultuurmoeheid. Het boek Cultuurverandering: mythe en realiteit is een interessante bloemlezing over ervaringen met verandering; variërend van zeer geslaagd tot volledig mislukt.
Dertig jaar geleden was er geen sprake van cultuur. Wel hadden organisaties een eigen manier van werken en hun eigen tradities. Een gegeven waar je niets aan veranderde, want zo was het nou eenmaal. Inmiddels is dat wel anders. Na een kleine tachtig Nederlandstalige boeken over cultuurverandering en honderden verandertrajecten maken de bijna vijftig auteurs van dit boek de balans op met de vraag: Hoe zit het nu met cultuurveranderingen, wat is mythe en wat is realiteit?
De 22 bijdragen aan dit boek bieden een rijke waaier aan organisaties, verandermethoden, tegenslagen en successen. Rob van Es (auteur van Veranderdiagnose, Managementboek van het Jaar 2009) en Léon de Caluwé geven in hun respectievelijke voorwoord en conclusie treffende typeringen van de wijze waarop we in het Nederlands taalgebied bezig zijn met cultuurveranderingen in organisaties. En dat brengt ons weer verder met het antwoord op de vraag wat daarbij mythe en wat realiteit is.
1 Noem het vooral geen cultuurverandering
Woord vooraf
Rob van Es
Theorie en methode
2 Cultuur en verandering
Beperkingen van het instrumentele model
Huibert de Man
3 In charge maar niet in control
Managementparadox van cultuurverandering
Jaap van 't Hek en Leike van Oss
4 Eén zwaluw maakt nog geen zomer
Methodologische uitdagingen bij onderzoek naar cultuurverandering
Tom De Schryver en Christine Teelken
Innoveren en leren
5 Mythe en realiteit van het creëren van innovatieculturen
Standaardrecepten versus dynamisch evenwicht op innovatiedilemma's
Peter Prud'homme van Reine en Ben Dankbaar
6 De waardesprong
Een episode van strategisch leren in een regionaal Nederlands ziekenhuis
Paul Kloosterboer en Hedzer Schotsman
7 Samen werken aan een 'leergerichte cultuur'
'Onderzoeken – leren – veranderen' als aanpak voor een cultuurvraagstuk
Isolde R. van Roekel-Kolkhuis Tanke
Rollen en posities
8 Een proceskundig perspectief op cultuurverandering
Barbara van der Steen en Aart Goedhart
9 Verantwoordelijkheid voelen versus verantwoordelijkheid nemen
De bijdrage van een leiderschapstraject in een penitentiaire inrichting
Amaranta Karssiens, Claartje van der Linden en Celeste Wilderom
10 De conferentie als 'de organisatie van de toekomst'
Terugblik op managementconferenties en hun rol in de cultuurontwikkeling van het bedrijf T in de afgelopen vijf jaar
Liesbeth Halbertsma
11 Meervoudig organiseren voor diversiteit
De uitdaging van het alledaagse en het paradoxale
Folke Glastra en Mavis Carrilho
12 Competitie en coöperatie in extern gefinancierde projecten
Een stakeholdersanalyse van een ontwikkelingsproject
Henk van den Heuvel en Egide Maassen
Private sector
13 In relaties ligt de ruimte waar cultuur ontstaat
Saamhorigheid onder leidinggevenden met behulp van Whole Scale Change
Cees Pronk, Esther Veldhuijzen van Zanten en Yvonne Vrolijk
14 Een gereguleerde farmaceutische productieomgeving in beweging
Vincent van Heumen, Mirella Rottier, Baps Simons en Jan Hof
15 Innovatie: leidbeeld, lange adem en andere lessen
Naar een handelingsrepertoire voor de transitie naar een klantgerichte onderneming
René de Zoete, Gerhard Smid en George Bernaert
16 Treinverkeersleiding in beweging
Een casus over cultuurverrijking
Bert Slagmolen en Jan Los
Publieke sector: ministeries
17 Tussen droom en daad, een digitale verlofkaart
Martin Walraven en Rob Fraikin
18 Waarom steeds weer een cultuurprogramma?
Drie perspectieven tegelijkertijd hanteren
Gertjan de Groot en Birgit Dewez
Publieke sector: gemeenten
19 Pinguïns kunnen vliegen
Innovatie en leren in het openbaar bestuur: praktijk en reflectie
Léon Sonnenschein en Paul van Hal
20 Bestuurskracht door focus op gedrag en overtuiging
Wit in een cultuurveranderingsproces
Frans Wilms, Annemarie Rooskens en Angela Plak
21 Cultuur veranderen in Maastricht
Balanceren tussen groen en blauw in een gele omgeving
Rob Nelissen en Jaap Verkade
22 Cultuur als bindmiddel in gemeenten
Cultuurverandering tussen ambtelijk proces en bestuurlijke agenda
Frans van Pinxteren
23 Survey feedback en de rol van leidinggevenden bij cultuurverandering
Cultuurverandering in een gemeentelijke organisatie
Maurits Jan Vink en Anushka Derks
24 Culturen veranderen
Slotopmerkingen bij de themabijdragen
Léon de Caluwé
Auteurs
