22 februari 2023

De integrale staat bij SPUI25

Op woensdag 22 februari gaat Paul Frissen in discussie met bestuurskundige Pauline Meurs en journalist Marcel ten Hooven bij SPUI25 over zijn boek De integrale staat.

In politiek en bestuur lijkt samenhang een universele waarde te zijn: het geheel is meer dan de som der delen, en daarin heeft alles en iedereen een plaats. Gelijkheid en gelijkwaardigheid zijn onlosmakelijk verbonden. Volgens Paul Frissen is deze stelling niet alleen theoretisch problematisch, maar ook politiek gevaarlijk. In zijn nieuwe boek De integrale staat bekritiseert hij het verlangen naar samenhang dat alomtegenwoordig is in de theorieën en praktijken van de staat. Hij gaat hierover in gesprek met collega-bestuurskundigen en (ervarings)deskundigen uit journalistiek en politiek.

Volgens emeritus hoogleraar bestuurskunde Paul Frissen leggen beleidsmakers al decennialang een integrale visie op aan een gefragmenteerde wereld: met systemen en modellen en via transities. De actuele nadruk op diversiteit lijkt juist het verschil te beschermen. Maar de diversiteit moet ook inclusief zijn. Dat is opnieuw een verhuld verlangen naar samenhang, stelt Frissen in De integrale staat. Als al het gelijke wordt ingesloten, wordt het niet-gelijke andere volgens hem uitgesloten. Het verlangen naar samenhang is dan de dictatuur van de meerderheid. In een democratische rechtstaat is de burger vrij om identiteiten te kiezen én te verlaten. Die staat kiest geen partij. En dus, betoogt Frissen, is die staat niet integraal. Vanavond bediscussieert hij zijn argumenten met onder meer bestuurskundige Pauline Meurs en journalist Marcel ten Hooven.

Over de sprekers

Paul Frissen is decaan en bestuursvoorzitter van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur in Den Haag en emeritus hoogleraar bestuurskunde aan Tilburg University. Eerder publiceerde hij onder meer De staat van verschil (2007), De fatale staat (2013), Het geheim van de laatste staat (2016) en Staat en taboe (2018).

Pauline Meurs is docent en adviseur aan het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur en voorzitter van de Stuurgroep Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Tot juli 2022 was zij hoogleraar Bestuur van de Gezondheidszorg van Erasmus School of Health Policy & Management. Eerder was zij onder meer lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), lid van de Eerste Kamer voor de PvdA en voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS).

Marcel ten Hooven is journalist en vast medewerker van De Groene Amsterdammer. Hij is (co-)auteur van verschillende boeken, waaronder het recent verschenen De ontmanteling van de democratie. Hoe de kunst van het samenleven verstoord raakt – en wat eraan te doen (De Arbeiderspers). Ten Hooven is winnaar van de Vondelingprijs voor politieke journalistiek.