Nieuw: De doodsdrift revisited en Aan gene zijde van het lustprincipe

Over De doodsdrift revisited

De doodsdrift is altijd een omstreden concept geweest, ook voor Sigmund Freud zelf. Freud muntte het begrip ter verklaring van verschijnselen die hem rond 1920 steeds meer intrigeerden: doelloze herhaling, geestdodende inertie en pure agressie. Veel filosofen en psychotherapeuten lieten zich inspireren door Freuds analyse van de krachten die het leven van binnenuit tegenwerken en ondermijnen. 

De Franse filosoof Gilles Deleuze heeft de doodsdrift altijd kritisch en creatief benaderd. Hij herinterpreteert de freudiaanse doodsdrift als een metamorfose van Eros. Deleuzes nieuwe duiding van de doodsdrift is ook klinisch relevant, want ze werpt een verrassend nieuw licht op schizofrene waanzin. Filosoof Paul Moyaert onderzoekt in De doodsdrift revisited de zin en de onzin van de freudiaanse doodsdrift in het licht van een deleuziaanse metafysica.

Paul Moyaert (1952) is emeritus gewoon hoogleraar aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de KU Leuven. Hij studeerde filosofie in Leuven en in Parijs en is lid van de Belgische School voor Psychoanalyse. Eerder publiceerde hij Schizofrenie. Een filosofisch essay over waanzin en Hoe schizofrenie zich redt. Zijn essay Opboksen tegen het inerte werd bekroond met de Van Helsdingenprijs.

Over Aan gene zijde van het lustprincipe 

Aan gene zijde van het lustprincipe, voor het eerst verschenen in 1920, is een sleuteltekst in het oeuvre van Sigmund Freud. In dit traktaat introduceert Freud zijn driftendualisme. Naast het machtsvertoon van de levensdriften zijn er de vele levenskrachten die het leven van binnenuit saboteren. Stonden voorheen de levensdriften en met name seksualiteit in het centrum van Freuds belangstelling, nu richt hij zich ook op de beangstigende heropleving van traumatische gebeurtenissen en de psychische verwerking daarvan, de demonische herhalingsdwang en de onuitroeibare drang naar haat en agressie. Freud brengt zijn observaties over de destructieve krachten van het leven voor het eerst samen in één begrip: de ‘doodsdrift’.

Sigmund Freud (1856-1939) is een van de invloedrijkste denkers van de twintigste eeuw. Hij was een neuroloog uit Wenen en de grondlegger van de psychoanalyse. Zijn invloed reikt veel verder dan de psychologie. Termen als ‘het onbewuste’, ‘narcisme’ en ‘trauma’ zijn door hem gaan behoren tot ons dagelijks vocabulaire.