Vluchtige tijdgeest maakt filosoof Bergson weer in trek
Als hij college gaf, stroomden de zalen vol. Mensen klommen op ladders om door de hoge ramen een glimp van hem op te vangen. En tijdens een bezoek aan New York veroorzaakte hij een van de allereerste verkeersopstoppingen uit de moderne geschiedenis. Zijn faam was ongekend - honderd jaar geleden werd de Fransman Henri Bergson (1859-1941) gezien als de beroemdste levende filosoof.
Interview door Judith Sudhölter. Verschenen in Trouw op 31/07/14
Na de Tweede Wereldoorlog raakt Bergsons gedachtengoed in de vergetelheid. Maar nu staat hij weer in de belangstelling. Filosoof Hein van Dongen, die deze maand een Nederlandstalige inleiding op de Franse denker publiceerde, legt uit hoe dat kan.
Wat maakte dat Bergson zo geliefd was in zijn tijd?
´Zijn eerste twee geschriften vallen niet erg op. Er ontstaat belangstelling voor hem als hij een succesvol boekje over lachen schrijft. In diezelfde tijd, rond 1900, wordt hij hoogleraar. Bergson blijkt een uitmuntend spreker: de meest poëtische volzinnen rollen als vanzelf uit zijn mond, dus zijn colleges zijn razend populair. Als de beroemde Engelse psycholoog William James zich opwerpt als ambassadeur van Bergsons denken verwerft hij ook in de Angelsaksische wereld bekendheid.´